استاد شیخ علیرضا حدائق در ادامه سلسله مباحث «سیمای پیامبر (ص) در قرآن» به مساله «اخلاق خوش» به عنوان یکی از مهم ترین ویژگی های پیامبر اشاره کرد و ضمن تشریح آیه 157 سوره آل عمران به نکات مهمی در این زمینه اشاره کرد.
مهم ترین مطالب:
شش درس مهم و پنج ویژگی اخلاقی پیامبر
شناخت خدا در دو موقعیت
امام علی (ع) میفرماید: من خدا را در دو جا خوب شناختم:
اول: جایی که امید صددرصد به انجام کاری کردم و نشد.
دوم: جایی که هیچ امیدی به انجام کار نداری و میشود.
فهمیدم یک دست غیبی در کار است.
«عَرَفتُ اللّهَ سُبحانَهُ بِفَسخِ العَزائِمِ ونَقضِ الهِمَمِ»
ببخش تا خدا ببخشد
گاهی اوقات، ضریب گذشت ما پایین است. اگر کسی از ما عذرخواهی میکند نمیپذیریم ولی دستور است که ببخش تا خدا نیز ببخشد.
به دستور قرآن برای او نیز دعا کنید؛ یعنی اگر شخصی آمد و گفت: غیبت تو را کردم، بگوییم تو را بخشیدم و برای او نیز دعا کنیم.
بر اساس آیه 157 سوره آلعمران
نرمش با مردم؛ هدیهای الهی
آنهایی که بااخلاق و نرم هستند، لطف خدا است.
پیامبر (ص) فرمود: شبیهترین شما به من، خوشاخلاقترین شما است و من خوشاخلاقترین افراد به خانوادهام هستم.
به قول مرحوم آیتالله حائری (ره) اگر میخواهید بدانید چقدر آدم خوبی هستید ببینید اگر در خانه امام جماعت شوید زن و بچهتان به شما اقتدا میکنند؟
بر اساس آیه 157 سوره آلعمران
خلوت بهتر از جلوت
بندههای خوب خدا، خلوتشان بهتر از جلوتشان است؛ زیرا میخواهند در انظار مردم، ریا نکنند ولی در خلوت خودشان، حالات معنوی دارند.
آنکسی که خانم و فرزند و نزدیکانش او را قبول دارند معلوم است که انسان موفقی است.
مهربان با زیردست
از ویژگیهای یک مدیر موفق این است که به کسانی که برایش زحمت میکشند مهربان است.
دقیقاً افراد خشن و تندخو، مردمدارهای خوبی نیستند و مردم مجبور هستند آنها را تحمل کنند.
برخی در دوران مسئولیتشان همه به آنها احترام میگذارند و وقتی مسئولیت تمام میشود هیچکس به آنها نگاه نمیکند و از آنطرف، هستند مدیرانی که کارمندانشان از رفتن آنها ناراحتاند.
موفقیت در پرتو اخلاق
امام علی (ع) فرمودند: مردم! بهگونهای زندگی کنید که وقتی با مردم هستید از بودن شما بهره و لذت ببرند و وقتی رفتید احساس کنند که چیزی را ازدستدادهاند.
از شما نظر یکی کمتر / وز شمار خرد هزاران بیش
امروز اگر مسئولین، تجار و کسبه، روحانیون، پدران و مادران میخواهند موفق باشند باید اخلاق داشته باشند.
خوشاخلاقی و تبلیغ دین
امروز بهاییت و مسیحیت تبشیری، کار خودشان را با اخلاق، پیش میبرند. حتی شیطانپرستها با استفاده از حربه اخلاق، جوانهای ما را دور میکنند.
گاهی برخی از ما مسلمانها با بداخلاقی، دیگران را دفع میکنیم.
لذا مردمداری در پرتو اخلاق است.
مسئول مردمی
یکی از مشکلات ما این است که برخی از مسئولین ما اتصال و ارتباط با مردم ندارند. شما نمایندگان و مسئولینتان را کمتر در میان مردم میبینید.
بهندرت میبینید که مسئولی خودش را معرفی کند و بگوید اگر در این جمع کسی مشکل دارد، من هستم.
دَرِ پُشتی
امام رضا (ع) به فرزندشان امام جواد (ع) میفرماید: وقتیکه از منزل خارج میشوی از دری رفتوآمد کن که مردم منتظر تو هستند و مقداری پول همراه خود ببر تا به نیازمندانی که به تو مراجعه میکنند بدهی. مبادا حرف غلامان را گوش کنی که بر سبیل خیرخواهی توصیه به رفتوآمد از در دیگر میکنند.
اساس حکومت اسلامی بر مبنای محبت و ارتباط با مردم است.
مدیر موفق
مدیریت صحیح، باید با عفو و عطوفت همراه باشد؛ هم تشویق و هم تذکر و تنبیه باشد.
برجستهترین مدیر عالم، رسولالله (ص) است که خدا میفرماید: موفقیتهای تو در پرتو عطوفت با مردم است.
حالا اگر زیرمجموعهات تمرد و نافرمانی کردند و بعداً پشیمان شدند و عذرخواهی کردند ببخش!
پدر موفق کسی است که اگر فرزند اشتباه کرد سختگیر نباشیم.
محدودهی عفو
امام علی (ع) فرمود: «العَفوُ عَنِ المُقِرِّ لاعَنِ المُصِرِّ عَفو» جایی ببخشید که طرف اعتراف به اشتباه میکند؛ نه کسی که اصرار بر اشتباه خود دارد.
در برابر خدا نیز همینطور است. راوی از امام صادق (ع) پرسید: توبه مقبول کدام است؟ امام (ع) فرمود: نشانه توبه مقبول این است که خطاهای گذشته را دیگر تکرار نکنی.
دعا در حق بدان
مرحوم آیتالله والد (شیخ محمدرضا حدائق) همیشه به من توصیه میکردند: یکی از کارهای تو در اماکن زیارتی این باشد در حق کسانی که به تو بدی کردند دعای به مغفرت کن!
این خیلی حرف است. این در حالی است که ما نفرین میکنیم.
در دعاهایمان جهنم را پر نکنیم. نفرین، جهنم را پر میکند و این موجب خوشحالی شیطان است. دعا به هدایت کنید که رسولالله را خوشحال میکنید.
بر اساس آیه 157 سوره آلعمران
تکرار مشورت
مشورت پیامبر (ص) در جنگ احد جواب نداد ولی خدا میفرماید: دوباره با آنها مشورت کن!
خدا یک درس مهم به قاطبه مسلمین میدهد که ارزش مشورت را با ناکامیهای مقطعی نادیده نگیرید.
مشورت کنید حتی با کسانی که از مشورت گذشته نتیجه خوب نگرفتید.
حتی اگر به نتیجه نرسیدید، اصل مشورت زیر سؤال نمیرود.
- بازدید: 902
استاد شیخ علیرضا حدائق در ادامه سلسله مباحث «عوامل آرامش بشر در زندگی» در روز دوشنبه 29 بهمن 97 با اشاره به آیه 38 سوره روم به مساله «صله رحم» پرداخت و این مفهوم و مصادیق آن را تشریح کرد.
مهم ترین مطالب:
ارحام چه کسانی هستند؟
رحم عبارتاند از مجموعه بستگانی که از طریق مادر و پدر به ما نسبت دارند. لذا فامیلهای نسبی رحم هستند ولی فامیلهای سببی رحم نیستند؛ مثلاً خواهرزن برای شوهر خواهر و با جناقها نسبت به یکدیگر، رحم نیستند.
معاشرت با قاطع رحم
امام باقر (ع) به امام صادق (ع) میفرماید: از پدرم این نصیحت را گرفتم که با پنج گروه اصلاً رفاقت و دوستی و همسفری نکن! که یکی از این پنج گروه، قاطع رحم است؛ زیرا خدا در سه جای قرآن قاطع رحم را لعنت کرده است.
کسی که برای پدر و مادر خودش ارزش قائل نیست یقین بدانید که برای شما نیز ارزش قائل نیست.
قطعاً شما نزدیکتر از پدر و مادر و برادر نسبت به او نیستید.
طول عمر و آبادانی زیاد در صلهرحم
اهتمام به صلهرحم توسعه در رزق و آرامش در زندگی میآورد
امام علی (ع) میفرماید: «عَلَيكُم بِصَنائِعِ الإِحسانِ، وحُسنِ البِرِّ بِذَوِي الرَّحِمِ وَالجيرانِ؛ فَإِنَّهُما يَزيدانِ فِي الأَعمارِ، ويَعمُرانِ الدِّيارَ»؛ اگر کسی صلهرحم کند و با همسایه رابطه خوبی داشته باشد هم عمرش زیاد میشود و هم شهرها و دیارها آباد میشود.
این آشفتهبازار، به خاطر این است که با یکدیگر رابطه خوبی نداریم.
انفاق شکرانه نعمت
به هر جا رسیدید و هر چه به دست آوردید متعلق به خدا است؛ سواد، زیبایی، اعتبار، سلامتی، قدرت و شهرت همه از او است.
خدا به پیامبر (ص) میفرماید: حق ذی القربی را از اینهایی که به تو دادیم بده!
این پول و مقام و شهرت را از کجا آوردی؟ اگر خدا زیر بار تو را نمیگرفت یک کلمه یاد نمیگرفتی و الآن هم اگر یک تلنگر بزنند و آلزایمر بگیری حتی غذا خوردن را فراموش میکنی.
نگاه امانت، رمز آرامش
آنهایی که نگاهشان به دنیا، نگاه امانت است هر چه خدا به آنها بدهد مغرور نمیشوند و هر چه خدا از آنها بگیرد مأیوس نمیشوند.
بعضیها اگر دنیا را در دامنشان بریزید ذرهای تغییر نمیکنند. بگویند هر جه داری را میخواهیم از تو بگیریم باز هم تغییر نمیکند.
اول خویشاوندان
در بحث انفاق و رسیدگی به ضعفا، اقربا و خویشاوندان مقدم بر بقیه هستند.
اگر میخواهید کار خیر کنید ابتدا در فامیل و بستگانتان باشد.
اول به داد اینها برسید!
در زکات فطره میفرمایند: اگر در فامیل، نیازمندی سراغ دارید به دیگران ندهید. اگر نبود در همسایه و اگر نبود در شهر و اگر نبود در شهرهای دیگر هزینه کنید!
فقر و کوتاهی ثروتمندان
اگر دیدید فقیری گرسنه و برهنه ماند و دینش را به خاطر فقر از دست داد به خاطر این است که بخشی از ثروتمندان، وظایف خود را انجام نمیدهد.
به شکرانه اینکه الحمدلله دستت باز است و خدا به تو لطف کرده است این لیاقت را زمینه ترقی خودت قرار بده و حقوق خویشاوندان نیازمند را پرداخت کن!
انفاق بیمنت
مراقب باشید هیچگاه در انفاق منت نگذارید و اذیت هم نکنید.
امام علی (ع) میفرماید: انسان کریم وقتی کار شایسته انجام میدهد آن را وظیفه خود میداند و طلبکار نیست.
تازه میگوید بدهکارم وظیفه خود را انجام دادهام؛ دینی بود آن را ادا کردم.
کمیته امداد در عصر ظهور
اگر امروز به کمیته امداد نیاز داریم به این دلیل است که ما مسلمانان به وظایف عمل نمیکنیم.
در دوران امام زمان (عج) فرد فرد مردم دنبال نیازمند میگردند تا به او کمک کنند ولی امروزه باید دنبال یک فرد خیر بگردید تا به نیازمند کمک کند؛ یعنی کار کاملاً برعکس است.
عوارض بالا شهر برای پایینشهر
اسلام حامی مستضعفان است. چند سال پیش در جلسهای گفتم: یک دیدگاه اشتباه در شهرداریهای کشور است که عوارض بالای شهر را خرج بالای شهر میکنند و عوارض پایینشهر را خرج پایینشهر میکنند.
این یعنی روز بروز قسمتی که مرفهاند، مرفهتر و قسمتی که فقیرند فقیرتر شوند اما جنوب شهر توان ساخت ساختمانهای گرانقیمت و پاساژهای آنچنانی ندارند و چون ندارند عوارضی نیز نمیپردازند و اگر با این وضع باشد خدمترسانی به آنها کمتر میشود.
از خدا و قرآن بیاموزید که میفرماید خمس و زکات را از ثروتمند بگیرید و خرج فقیر کنید.
پول، وسیله تقرب به خدا
بعضی بهغلط، تکاثر اموال را ارزش میدانند ولی ارزش این است که حق فقرا را از اموال خودت خارج کنی.
یکی از وسایل تقرب به خدا، درست استفاده کردن از پول است.
امام علی (ع) میفرماید: «نِعمَ المَالُ الصّالِح لِلرَّجُلِ الصّالح» ثروت خوب آن است که در اختیار انسانهای ارزشمند قرار بگیرد.
آخرت خوب را باید از دنیای خوب رقم زد.
فقرزدایی؛ وظیفه همگانی
قطعاً همه ما در راستای فقرزدایی بهاندازه امکاناتمان وظیفه داریم.
خدا از یک مسئول کشوری انتظارات کشوری دارد و از یک مسئول جزء انتظارات در حد خودش. از میلیاردر در حد خودش و از افراد دیگر بهاندازه خودشان.
انفاق، وظیفه همگان است؛ هم اغنیاء و هم فقرا. یک فردی بهاندازه یکلقمه و فرد دیگر بیش از آن مکلف است.
قاطع رحم همسر
بالاخره ممکن است با برخی از بستگان همسرتان، اختلافاتی داشته باشید ولی همسر خود را از رفتوآمدهای خانوادگی خودش محروم نکنید!
اگر قاطع رحم شدیم ملعون خدا میشویم؛ چراکه خدا در قرآن، این افراد را لعنت کرده است.
- بازدید: 1000
استاد شیخ علیرضا حدائق روز پنج شنبه 24 بهمن 97 در جمع مردم فسا حضور پیدا کردند و در باب موضوع «مهدویت» دو نگاه متفاوت درباره آینده بشریت را بررسی کردند.
ایشان یک نگاه را آمیخته با یاس و ناامیدی و درماندگی و نگاه دوم را مملو از امید به آینده معرفی کردند.
- بازدید: 891
استاد شیخ علیرضا حدائق روز چهارشنبه 24 بهمن 97 در ادامه سلسله مباحث «سیمای پیامبر (ص) در قرآن» به مساله «ایمان و عمل صالح» پرداختند.
مهم ترین مطالب:
تخصص
یکی از علتهای ورشکستگیهای بخشی از مردم در عرصه اقتصادی مربوط به این است که تخصص آن کار را ندارد و وارد آن میشود.
قرآن میفرماید: «فَسْئَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ»؛ در هر کاری از آگاهان بپرسید.
امام صادق میفرماید: هرکسی که میخواهد در کارش موفق باشد باید در آن کار تخصص و سررشته داشته باشد.
مزد کار خیر بدون ایمان
ممکن است کارگری را به کار بگیرید که شما را باور ندارد ولی به درستی کار خودش را انجام دهد. حتی اگر شخصیت شما را باور نداشته باشد اگر به او مزد ندهید ظالم هستید.
ما در برابر خدا نیز همینطور هستیم. اگر کار خیر کردیم حتی اگر برای خدا نباشد خدا مزد ما را در همین دنیا میدهد ولی پاداشی در آخرت در کار نیست.
تجارت پُرسود
تجارت معنوی برای همهکس قابلدرک نیست.
خدا میفرماید: اگر انفاق کردید مانند این است که دانهای را برای ما زیر خاک پنهان کردید. ما نیز یکدانه را هفت شاخه میکنیم و هر شاخه را صد دانه و هر دانه را هفتصد دانه میکنیم.
این مسأله با عقل کوتهبین برخی جور درنمیآید ولی خدا این تجارت معنوی را انجام میدهد.
عمل صالح؛ شکرانه ایمان
خدا میفرماید: اگر میخواهید نجات پیدا کنید ایمان و عمل صالح داشته باشید.
تکلیف فردی من این است که ایمانم را حفظ کنم ولی کسی که خدا به او تفضل کرده است شکرانه آن، خرج کردن در مسیر همان کسی است که به او داده است.
پس همه دینداری در ایمان خلاصه نمیشود و اعتقاد باید در صورت عملی هم خودش را نشان دهد.
شیوه تربیتی اسلام
حتی بچههای خودمان را که میخواهیم به تعالیم دینی تمایل دهیم باید بهتدریج و گامبهگام باشد؛ مثلاً در روایت داریم که وقتی سهساله شدند به آنها اللهاکبر یاد بدهید و در سنین بالاتر کارها و اذکار دیگر.
خداوند برای آماده کردن مردم برای جهاد، ابتدا میفرماید با اموالتان جهاد کنید و بعدازآن به جهاد با جان تشویق میکند؛ زیرا هزینه کردن مال، راحتتر از هزینه کردن جان است. برخی سختی مناسک حج را نمیتوانند تحمل کنند ولی حاضرند هزینه چند برابر آن را بپردازند.
- بازدید: 940
استاد شیخ علیرضا حدائق در ادامه سلسله مباحث «عوامل آرامش بشر در زندگی» با شرح آیه 30 سوره فصلت، به مساله «استقامت» اشاره کرد و موانع استقامت را بررسی کرد.
نکات مهم سخنرانی استقامت از عوامل آرامش بشر در زندگی/ 22 بهمن 97
مهم ترین مطالب:
بار مسئولین سنگینتر شد
در راهپیمایی 22 بهمن شاهد ارادت مردم به اصل نظام و انقلاب و اسلام بودیم. مردم در هوای بارانی آمدند و دین خود را ادا کردند.
البته بار مسئولین ما نیز سنگینتر شد.
آمدن مردم، تعیین تکلیف برای نمایندگان، مدیرکلها، استاندارها، وزرا و دیگر مسئولین است.
فراموشی یاد خدا / موانع استقامت1
نگهداری ایمان و فراموش نکردن خدا، شمارا سالم نگه میدارد.
اگر خدا را فراموش کردید رنگ میبازید و منشأ آسیبهای ما ناشی از فراموش کردن خدا است.
خدا فراموشان، ضعف دارند و با یک مسافرت یا یک مجلس یا یک برخورد دینشان را از دست میدهند.
بنابر آیه 30 سوره فصلت
لذت های بی مثال
اگر کسی لذت خرج کردن برای خدا را چشید زیادی اموال را لذت نمی داند.
اگر لذت شب زنده داری را چشید خوابیدن برایش لذت نیست و اگر لذت عبادت را چشید دوری از عبادت برای او ناراحتی است.
سعدی نیز میفرماید:
اگر لذت ترک لذت بدانی / دگر شهوت نفس، لذت نخوانی
هزاران در از خلق بر خود ببندی / گرت باز باشد دری آسمانی
هواپرستی / موانع استقامت2
امام علی (ع) میفرماید: بشر مرکب از دو وجود متفاوت عقل و هوا است. عقل فرمانده سپاه خدا و هوای نفس فرمانده سربازان شیطان در وجود شما است. نفس شما بین این دو نیرو حالت تجاذب دارد و هر کدام از این دو نیرو قدرت پیدا کرد مملکت وجود تو تحت فرمان او میرود.
اگر عقل در مملکت وجود کسی حاکم شد چشم و زبان و تمام وجودش خدایی میشود و اگر هوای نفس غالب شد وجودش شیطانی میشود و در حقیقت مانند مرده ای بین زنده ها میشود.
پیروی از نادان و ناآگاه / موانع استقامت3
شخصی از امام صادق (ع) پرسید: با چه کسانی مشورت کنم؟ امام فرمود: با این افراد مشورت کن! دیندار، عاقل، دلسوز و آگاه.
پدر محترم است ولی اگر سخنی گفت که خدا نمیپسندد اسلام میگوید با حفظ احترام، اطاعت از چنین پدری ممنوع است. اگر جمعیتی سخنی از روی ناآگاهی گفتند تبعیت از آنها حرام است.
اگر پیروی کنید ضریب استقامت شمارا در راه حق از بین میبرد.
اختلاف و تنازع در جامعه / موانع استقامت4
اختلافات سبب میشود که استقامت مردم یک جامعه پایین بیاید.
«وَأَطيعُوا اللَّهَ وَرَسولَهُ وَلا تَنازَعوا فَتَفشَلوا وَتَذهَبَ ريحُكُم» از خدا و رسول اطاعت کنید و با هم نزاع نکنید؛ زیرا در نتیجه آن، ضعیف می شوید و از دشمن می ترسید. شکیبایی کنید که خدا با صابرین است.
مقام معظم رهبری تذکر دادند که اختلافات سیاسی نباید در اصل راهپیمایی 22 بهمن تأثیر بگذارد. اصل، اسلام و انقلاب است و نباید اصل را فدای فرع کرد.
شیطان / موانع استقامت5
یک دشمنی بنام ابلیس داریم.
او قسم خورده است که پای همه ما ایستاده است.
یا باید او را زمین بزنید یا شمارا زمین میزند.
او اهل قرارداد و مسامحه نیز نیست.
تفاوت بین جهاد اصغر و جهاد اکبر
پیامبر (ص) فرمود: جهاد با نفس، جهاد اکبر است.
جهاد اصغر محدودیت زمانی دارد ولی جهاد اکبر به درازای تمام عمر انسان است.
جهاد اصغر محدودیت جغرافیایی دارد ولی جنگ درون شما محور معینی ندارد.
در جهاد اصغر طرف شما یک دشمن است ولی در جهاد اکبر، طرف شما شیطانی است که صدامها و نمرودها و فرعونها را پرورش داده است. دشمن اکبر روبروی شما است.
جنگهای خارجی با مصالحه و قرارداد فیصله پیدا میکند ولی در جنگ داخل شما قراردادی در کار نیست.
شیطان میگوید یا باید شکستت بدهم یا اینکه مرا شکست بدهی.
عبادت تکبر آفرین
عبادتی که در آن معرفت نباشد غرور میآورد.
میگوید: ما نماز شب میخوانیم شما بلد نیستید نماز بخوانید.
وای به حال مسجد آمدنی که انسان را متکبر کند.
بدا به حال کسی که قرآن خواندن و انفاق کردن او را متکبر کند.
همه از من بهتر
امام صادق (ع) میفرماید: مؤمن واقعی هر کسی را که میبیند میگوید از من بهتر است.
مردم دو دستهاند؛ برخی ظاهراً از شما بهترند و ظاهر برخی آشفته است.
آنجا نیز تکبر نکن! بگو شاید این ظاهر آشفته، باطنی آراسته داشته باشد که ظاهر ناپاکش را درست کند.
شاید من ظاهرم آراسته باشد ولی یک آلودگی باطنی، همه این ظاهرم را خراب میکند.
مکالمه جهنمیها با شیطان
جهنمیها وقتی در جهنم مستقر میشوند تا شیطان را میبینند شروع به اعتراض میکنند.
شیطان بر بالای منبری از آتش میرود و میگوید: ما همه در محضر خدا هستیم. خدا برای هدایت شما 124 هزار پیامبر و بیش از یکصد کتاب آسمانی و ائمه و اولیاء و صلحاء را فرستاد.
شما حرف همه این ها را کنار گذاشتید و دنبال من آمدید. سزایتان همین است.
شفاعت حضرت زهرا (س) در روز قیامت
اول کسی که وارد بهشت میشود حضرت زهرا (س) است.
امام باقر (ع) میفرماید: حضرت زهرا (س) به سمت دوزخ میآیند و آنجا توقف میکنند. ایشان برخی از دوستداران اهلبیت (ع) را در حال رفتن به جهنم میبینند.
حضرت عرض میکند: خدایا! این فرد عاشق حسین (ع) است. مرا فاطمه نامیدی؛ یعنی کسی که هم خودش و هم دوستدارانش از آتش دوزخ جدا هستند.
از طرف خدا خطاب میآید: فاطمه! به عزت و جلالم قسم امر کردم آنها را آتش ببرند تا شما واسطه شوید و تمام اهل محشر ببینند کسی را که خدا امر نموده به دوزخ ببرند فاطمه زهرا (س) وساطت و شفاعت میکند.
- بازدید: 959