بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم
الحمدالله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا و نبیّنا حبیب اله العالمین اباالقاسم المصطفی محمد و علی أهل بیته الأئمة الهداة المهدیین المکرمین لاسیّما بقیةالله المنتظر حجةابن‌الحسن‌العسکری عجل‌الله تعالی فرجه‌الشریف.
قال الله تبارک و تعالی: «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اذْكُرُوا اللَّهَ ذِكْرًا كَثِيرًا، وَسَبِّحُوهُ بُكْرَةً وَأَصِيلًا»
با عرض سلام خدمت شما عزیزان بیننده و شنونده و آرزوی توفیقات روزافزون برای همه‌ی عزیزان، آیه‌ای که تلاوت شد، دو آیه از سوره‌ی مبارکه‌ی احزاب، آیات 41 و 42 که ناظر به ارزش و جایگاه رفیع یادِ خدا در زندگی انسان‌ها و ارزش ذکر است.
قرآن می‌فرماید: «أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اذْكُرُوا اللَّهَ» ای کسانی که ایمان آوردید، ذکر خدا را بکنید. «ذِكْرًا كَثِيرًا» آن هم ذکری که پیوسته ذاکر باشید. مقطعی نباشد، دوره‌ای نباشد. در همه‌ی حالات زندگیتان، شب، روز، سلامتی، بیماری، در ثروت، در فقر، در تهیدستی، فراخ‌دستی، در همه‌ی حالات، جوانی، پیری، سفر و حذر، یاد کنید خداوند را، و پیوسته تسبیح خدا را به جای آورید.
شخصی خدمت امام صادق علیه‌السلام رسید و به حضرت عرض کرد: «مَنْ أَكْرَمُ اَلْخَلْقِ عَلَى اَللَّهِ؟» گرامی‌ترینِ انسان‌ها نزد پروردگار چه کسانی هستند؟ امام صادق علیه‌السلام فرمود: «أَكْثَرُهُمْ ذِكْراً لِلَّهِ وَ أَعْمَلُهُمْ بِطَاعَةِ اَللَّهِ» گرامی‌ترینِ انسان‌ها کسانی هستند که ذکر خدا را زیاد می‌گویند و آگاهیِ این‌ها و دانش این‌ها به طاعت خدا بیش‌تر است. این‌ها وظایف خودشان را خوب شناخته‌اند و یاد خدا پیوسته در زندگیِ این‌ها شکل گرفته. این ذاکر بودن، سبب می‌شود که انسان را درِ خانه‌ی خداوند عزت می‌بخشد.
عزیزان، در این آیه‌ی شریفه، خداوند می‌فرماید: «اذْكُرُوا اللَّهَ ذِكْرًا كَثِيرًا». ارزش ذکر و تأثیرگذاری ذکر در بشریت، زمانی تحقق می‌یابد که هم به صورت پیوسته باشد و استمرار داشته باشد و هم، دائمی باشد و بسیار ذکر گوید «اذْكُرُوا اللَّهَ ذِكْرًا كَثِيرًا». این پیوستگی و این دائم بودنِ ذکر، سبب تأثیرگذاریِ ذکر می‌شود؛ مثل دارویی است که شخص بیمار، طبیب حاذق می‌گوید این دارو را باید به‌طور پیوسته در این دورانِ بیماری، شما مصرف کنید تا به سلامتی برسید. بعضی بیمار‌ی‌ها، اقتضایش این است که این دارو را پیوسته این مریض باید مصرف کند تا سلامتی نسبی برای او رعایت بشود. اذکار هم به همین کیفیت‌اند. ما اگر سلامت روح را، سلامت عقیده را و سلامت رفتار را طلب می‌کنیم، دقت کنیم که در زندگی، پیوستگی و مداومت ذکر را فراموش نکنیم.
و قطعاً در بین اذکار، تسبیح و تنزیه پروردگار، جزء اذکار عالیه است. یکی از اذکار مهم، ذکر «سبحان‌الله» است. شخصی آمد خدمت امام صادق علیه‌السلام و از حضرت سؤال کرد: یابن رسول‌الله! چرا کعبه چهار زاویه و چهار ضلع دارد؟ چرا کعبه مثلاً دایره‌ای نیست یا کعبه، شش‌ضلعی نیست، هشت ضلعی نیست؟ چرا کعبه، ساختمانش چهار ضلع دارد که این ساختمان را می‌دانید آدمِ ابوالبشر، بنیان‌‌گذاری کرد، انبیاء همه آمدند، ابراهیم تکمیل کرد این خانه را و این بیتِ الهی را. چرا چهار گوشه دارد؟ امام صادق علیه‌السلام فرمود: چون مهم‌ترین اذکار عالم، چهار ذکر است: تسبیح، تحمید، تکبیر، تهلیل. تسبیح: سبحان‌الله؛ تحمید: الحمدلله؛ تهلیل: لاإله‌إلاالله؛ تکبیر: الله اکبر.
لذا عزیزانی که ان‌شاءالله مشرّف می‌شوید زیارت خانه‌ی خدا، ما در دستورالعملی که ائمه داده‌اند، جزء بهترین اذکاری که حجاج در سرزمین وحی در مکه‌ی معظمه می‌توانند بهره‌برداری کنند و استفاده کنند، انسِ با همین تسبیحات اربعه است و مأنوس شدنِ با تسبیحات اربعه است.
در این آیه هم خداوند می‌فرماید: «وَسَبِّحُوهُ بُكْرَةً وَأَصِيلًا» تسبیحِ خدا را در هر صبح و شام، در هر شروع و پایان روز، فراموش نکنید. قطعاً ما باید آغازِ روزمان با خداوند، پایانِ روز ما، با یاد خداوند شکل بگیرد.
سخنی از فرمایشات امام صادق علیه‌السلام را من خاتمه‌ی عرائضم تقدیم کنم که امام ششم می‌فرماید: «أَکْثِرُوا ذِکْرَ اللَّهِ مَا اسْتَطَعْتُمْ فِی کُلِّ سَاعَةٍ مِنْ سَاعَاتِ اللَّیْلِ وَ النَّهَارِ، فَإِنَّ اللَّهَ أَمَرَ بِکَثْرَةِ الذِّکْرِ لَهُ». روایت را مرحوم کلینی در جلد هشتم کافی نقل نموده که حضرت می‌فرمایند زیاد، یادِ خدا را به جا بیاورید و ذکر خدا را بگویید تا هرچه می‌توانید. حتی در آن لحظات استراحت، تا انسان خواب به چشمش نیامده. در هر حالی که هستیم، در حال پیاده‌روی، در حالِ استراحت. امام عسکری فرمود تنبل‌ترینِ مردم کسانی‌اند که زبان در اختیار آن‌هاست و از این زبانشان استفاده نمی‌کنند. امام صادق می‌فرماید: «أَکْثِرُوا ذِکْرَ اللَّهِ مَا اسْتَطَعْتُمْ» تا می‌توانید یادِ خدا و ذکرِ خدا را تکرار کنید و ذکر کنید. «فِی کُلِّ سَاعَةٍ مِنْ سَاعَاتِ اللَّیْلِ وَ النَّهَارِ». ذکر، ساعتِ خاصی ندارد. بله، بعضی از ساعات، ساعاتِ مقدسی است؛ مثل بین‌الطلوعین. اما در طول شبانه‌روز، امام می‌فرماید در هر ساعتی از شب‌وروز که فرصت برای شما فراهم است، غافل نشوید و از ذکر گفتن، خودتان را محروم نکنید. «فَإِنَّ اللَّهَ أَمَرَ بِکَثْرَةِ الذِّکْرِ لَهُ» خداوند امر کرده است به کثرت ذکر از برای خودش. «اذْكُرُوا اللَّهَ ذِكْرًا كَثِيرًا».
پایان مطلب، خاطره‌ای را نقل کنم از دو عالم برجسته‌ی این شهر. خدا رحمت کند مرحوم آیت‌الله والد و مرحوم آیت‌الله حقیقت. این را من از آیت‌الله حقیقت شنیدم که می‌گفتند: یک وقتی، من و پدر شما داشتیم می‌آمدیم سمتِ مدرسه‌ی منصوریه، مرحوم آیت‌الله آقای حاج شیخ ابوالحسن حدائق أعلی الله مقامه، ایشان از مدرسه خارج شده بودند و در جهتِ مقابلِ ما داشتند می‌آمدند. آقای حقیقت گفتند که من با پدرِ شما داشتیم صحبت می‌کردیم و می‌گفتیم و می‌خندیدیم، آقای حاج شیخ رسیدند به ما، بعد از این‌که سلام کردیم و ایشان جواب دادند، گفتند: شما از فرصت‌هایتان استفاده نمی‌کنید! گفتیم: آقا، چه کار کردیم؟ فرمودند: من دیدم شما داشتید به هم می‌‌گفتید و می‌خندیدید و می‌آمدید، در همین فاصله می‌توانستید اذکار هم بگویید. ذکر معنوی. زبانتان را با ذکر مأنوس کنید.
ان‌شاءالله که از امکاناتی که خدا در اختیار ما قرار داده، از این فرصت‌های زندگی، کمال بهره‌برداری را داشته باشیم. ان‌شاءالله در فرصتی دیگر، آثار ذکر و یاد خداوند را با شما صحبت خواهیم کرد.
والسلام علیکم و رحمةالله و برکاته.
