بسماللهالرحمنالرحیم
الحمدالله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا و نبیّنا حبیب اله العالمین اباالقاسم المصطفی محمد و علی أهل بیته الأئمة الهداة المهدیین لاسیّما بقیةالله المنتظر حجةابنالحسنالعسکری عجلالله تعالی فرجهالشریف.
قال الله الحکیم فی کتابه الکریم: «وَمَنْ يَتَّقِ اللَّهَ يَجْعَلْ لَهُ مَخْرَجًا وَيَرْزُقْهُ مِنْ حَيْثُ لَا يَحْتَسِبُ وَمَنْ يَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ إِنَّ اللَّهَ بَالِغُ أَمْرِهِ قَدْ جَعَلَ اللَّهُ لِكُلِّ شَيْءٍ قَدْرًا» صدقالله العلی العظیم.
با عرض سلام و احترام و ادب محضر شما عزیزانی که برنامه را مشاهده میفرمایید، یکی از آیات شریفهی وحی که مورد تلاوت قرار گرفت، آیهی سوم سورهی مبارکه طلاق، که در این آیهی شریفه خداوند سبحان، اشاره به نکاتی برای بندگان و مؤمنین میفرماید. رعایت تقوا و پرهیزکاری که بخش پایانی آیهی 2 سورهی مبارکه طلاق هست، «وَمَنْ يَتَّقِ اللَّهَ» قرآن میفرماید «يَجْعَلْ لَهُ مَخْرَجًا» قطعاً در پرتو تقوا و پرهیزکاری، ما گشایشی در زندگی انسانها قرار خواهیم داد، «وَيَرْزُقْهُ مِنْ حَيْثُ لَا يَحْتَسِبُ» از جایی که خودِ آنها گمانش را هم نمیکنند، آنها را اداره خواهیم کرد و رزق آنها را خواهیم داد.
اینجا نکتهای است که اساساً، شکوفایی مسائل اقتصادی در پرتو شکوفایی مسائل معنوی است. ما اگر در معنویات و مسائل معرفتی به وظایفمان عمل کنیم، قطعاً توسعهی اقتصادی و شکوفایی اقتصادی و رفع مشکلات مالی و مادی، رقم خواهد خورد.
در ادامه و در آیهی 3 این سورهی مبارکه، یه قرآن میفرماید: «وَمَنْ يَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ» کسانی که به خدا توکل میکنند، خداوند آنها را کفایت خواهد نمود. «إِنَّ اللَّهَ بَالِغُ أَمْرِهِ» امرِ خدا بر همه چیز تفوّق دارد. «قَدْ جَعَلَ اللَّهُ لِكُلِّ شَيْءٍ قَدْرًا» که خداوند، بر هر چیزی، قدر و اندازهای را مقرر داشته.
در این آیهی شریفه، در تفسیر دارد که شخصی به نام «عوفِ بن مالک اشجعی» نزد پیامبر آمد و از اسارت فرزندش بدست کفار، گِله کرد. عرض کرد یا رسولالله، پسرم اسیر شده و مشکلات اقتصادی هم ما را تحت فشار قرار داده و ما امشب، جز یک مدّ طعام در منزل، چیزی نداریم. و خوراکِ ما امشب، یک مدّ طعام است که با همین باید بگذرانیم. پسر من هم که به دست دشمن اسیرشده. پیامبر اکرم به او فرمودند ذکر «لَاحَوْلَ وَ لَاقُوَّةَ إِلّا بِاللّه» را مداومت داشته باش و زیاد تکرار کن. این آقای عوف بن مالک رفت و بعد از چند روز، مشاهده کرد پسرش، با گَلّهای گوسفند و قطار شتری به مدینه آمد. که بعد داستان را جویا شدند، این پسر در اسارت، آن شخص کافری که این را اسیر کرده بود، از دستش رهایی پیدا کرده بود و گوسفندها و شترهایی را هم که از آن کافر گرفته بود، با خود به مدینه آورد.
چند نکته را من در این آیهی شریفه عرض کنم: از این آیه استفاده میشود که در سختیها و مشکلات زندگانی، آنچه که سبب نجات انسانها میشود و راه نجات است، تقوای الهی است. عزیزان توجه داشته باشند، در پرتو تقواست که مشکلات اخلاقی، اقتصادی، در جامعه و خانوادگی و اجتماعی، مرتفع خواهد شد. نوعِ جاهایی هم که ما مواجه هستیم با مشکلات، مواجه هستیم با ضعفِ مسائل اعتقادی و اخلاقی.
و این نکته را هم ما فراموش نکنیم که رعایت معنویات و امور معنوی، قطعاً در زندگیِ مادّیِ ما تأثیرگذار است. قرآن میفرماید: ««وَيَرْزُقْهُ مِنْ حَيْثُ لَا يَحْتَسِبُ». شما اگر رعایت کردید ارزشهای دینی را، قطعاً در مسائل اقتصادی شما، گرهها باز خواهد شد. البته رزق زیاد و بهرهمندی وسیع از دنیا بهصورت رزق، این در گرو تلاش و کوششِ زیاد نیست، بلکه در گرو رعایت تقوای الهی است. و ما باید در زندگی، برای تأمین زندگیِ خود و امروزِ خود، تقوا را برای خود پیشه کنیم اگر میخواهیم امروز زندگی موفق، رعایت تقوا و رعایت توکل که در قرآن در این آیه میفرماید: : «وَمَنْ يَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ».
نکتهی لطیفی هم در این آیه من تکمیل کنم عرائضم را، تقوا بر توکل، در این آیه، مقدم داشته شده: «وَمَنْ يَتَّقِ اللَّهَ» مقدّمِ بر «و من یتوکل علی الله» است؛ یعنی اول، تقوا پیشه گزینید، به واجبات عمل کنید و از محرّمات و کارهای ناشایست دوری گزینید و بعد بگویید خدا.
ما گاهاً شاهدیم که بعضیها میگویند: ما از خدا کمک خواستیم، خدا را صدا زدیم، تقاضای استمداد کردیم، ولی متأسفانه خداوند به فریادِ ما نرسید. خب این نتیجهی آن است که ما تقوا نداریم و میگوییم توکل کردهایم. اگر بخواهیم این توکل و اعتمادِ به خداوند و خدا را صدا زدن، تأثیرگذارِ در زندگی ما باشد، ما هم باید به ندای الهی پاسخ بدهیم. ندای الهی این است که اوامر خدا را ترک نکنیم. مَنی که نماز نمیخوانم، مَنی که واجبات را رها کردهام، مَنی که در انجام محرّمات کوشا هستم و در ترکِ محرّمات ساعی نیستم، چگونه انتظار دارم بگویم خدا، من را مدد نکرد؟! من خدا را یاری نکردهام که خدا من را یاری کند. قرآن میفرماید یاری کردید خدا را، خدا هم شما را یاری خواهد کرد: «إِن تَنصُرُوا اللَّهَ يَنصُركُم».
تقوا و توکل در این آیهی شریفه، دو عامل مهم برای خروج انسانها از همهی مشکلات و سختیهای زندگی است. و کسانی قطعاً به خداوند میتوانند متوکل باشند و امیدوار باشند که قدرت بینهایتِ الهی را باور داشته باشند و این قدرت الهی را فراموش نکنند.
ادامهی این بحث توکل را انشاءالله در فرصتی دیگر در محضر عزیزان خواهیم بود.
توفیقات عزیزان را از خداوند مهربان خواستارم. السلام علیکم و رحمةالله و برکاته.