بسماللهالرحمنالرحیم
الحمدالله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا و نبیّنا حبیب اله العالمین اباالقاسم المصطفی محمد و علی أهل بیته الأئمة الهداة المهدیین لاسیّما بقیةالله المنتظر حجةابنالحسنالعسکری عجلالله تعالی فرجهالشریف.
قال الله الحکیم: «إِنَّ الَّذِينَ يُحِبُّونَ أَنْ تَشِيعَ الْفَاحِشَةُ فِي الَّذِينَ آمَنُوا لَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ وَاللَّهُ يَعْلَمُ وَأَنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ» صدق الله العلی العظیم.
با عرض سلام و ادب و احترام، محضر همهی عزیزانی که برنامه را مشاهده میفرمایید و آرزوی قبولی اعمال و عبادات همهی عزیزان در این ماه عزیز.
سخن پیرامون یکی از رذائل اخلاقی و ناپسند بود که خداوند در قرآن، مؤمنین را باز میدارد از این صفت ناپسند و آن، غیبت کردن بود. آیهی 12 سورهی حجرات مورد بحث قرار گرفت.
آیهای که تلاوت شد در این فرصتی که در خدمت شما هستیم، آیه 19 از سورهی مبارکهی نور است. خداوند میفرماید کسانی که دوست دارند گناهان را نسبت به مؤمنین، منتشر کنند و شیوع کنند، آبروی مؤمنین را ببرند. حالا، انسانها، خطایی، لغزشی، کاستیای دارند. اینها این لغزشهای افراد را میخواهند برملا کنند و پردهبرداری کنند و رسوا کنند و مچگیری کنند. قرآن میفرماید «لَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ» کسانی که این روحیه را دارند که درصدد بیآبرویی و گسترش خطاهای مؤمنین هستند، خدا میفرماید عذابِ سخت ما و دردناکِ ما هم در دنیا و هم در آخرت، شامل حال این جماعت خواهد شد. «وَاللَّهُ يَعْلَمُ وَأَنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ» خدا میداند آنچه را که شماها نمیدانید.
مطالبی را من عرض کنم. گاهی اوقات، اشاعهی فحشا، با زبان است؛ که میشود غیبت. گاهی اوقات، با قلم است. ما مطلبی را مینویسیم و نقص و عیبی را از کسی بیان میکنیم و آبروی فرد را میبَریم. گاهی اوقات، با تشویق دیگران به گناه است که این هم نوعی اشاعهی فحشا است. باب گناه را برای دیگران باز میکنیم. خودمان شاید در آن وادی وارد نمیشویم ولی دیگران را داریم تشویق میکنیم.
در بحث گناهِ رباخواری، پنج نفر را در روایات داریم که اینها در گناه رباخواری شریک هستند: دهندهی ربا، گیرندهی ربا، واسطهی ربا، شاهدِ ربا، کاتب ربا یعنی همان کسی که این قرارداد را دارد مینویسند. آن نویسنده هم، گرچه بگوید من در عمرم، نه دِرهمی به ربا خوردم و نه دِرهَمی به ربا پرداختم ولی وقتی که کتابت میکند قاعده و قرارداد ربا را، در این کار، شریک است.
اشاعهی فحشاء یک وقتی با نوشتن و تشویق دیگران، و قرار دادن امکاناتِ گناه در اختیار دیگران است. من خودم اهل گناه نیستم ولی امکاناتم را در اختیار کسانی قرار میدهم که اینها از این امکانات سوء استفاده میکنند و میدانم که اینها سوءاستفاده میکنند. بنده، خانهای دارم، وسیلهی نقلیهای دارم، باغی دارم، داراییای دارم و میدانم این امکانات دستِ اینها که قرار میدهم، قطعاً در مسیر معصیت استفاده میشود. این «أَنْ تَشِيعَ الْفَاحِشَةُ» است. باید دقت کرد.
در این آیهی شریفه استفاده میکنیم که قطعاً انسانها در برابر کردارها و اعمال خودشان مسئولاند. ما در برابر گفتار خودمان و کردار خودمان باید پاسخگو باشیم. و علاقهی به گناه، زمینهسازِ گناه میشود. قرآن میفرماید: «إِنَّ الَّذِينَ يُحِبُّونَ أَنْ تَشِيعَ الْفَاحِشَةُ» دوست دارند که بدیهای دیگران را از مؤمنین، پردهبرداری کنند. خودِ این علاقهی به این کار، سبب میشود که انسان را به گناه میکشاند. قرآن میفرماید: «لَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ» نتیجهی این علاقهمندیِ به انتشار گناه، خودِ اینها در عذاب الیم قرار میگیرند.
و این نکته را هم فراموش نکنیم، کسانی که درصدد گسترش گناه و توسعهی گناه هستند، در دنیا و آخرت دچار مشکلات و رنجهای فراوانی خواهند شد. هم در دنیا و هم در آخرت. بعضی از افراد، گلایه میکنند که: ما در زندگی دنیاییمان، در بحث اقتصادیمان، در بحث خانوادگیمان، در بحث اجتماعیمان، مشکلاتی داریم. این را باید به خودمان هم مراجعهای بکنیم! هیچ اتفاقی، اتفاقی نیست. من کم نگذاشتم که دارم کم دریافت میکنم؟ من زبانم، زبانِ پاک و سالمی است؟ چشمم، دستم، رفتارم، معاشرتم، خداپسندانه هست که نتیجه نگرفتهام؟ اینها یک بخشی از این گرفتاریهای مردم، ناشی از همان حرمتشکنیهاست. حریمِ خدا را شکستهایم که یکی از همین حرمتشکنیها و زیرِ پا گذاشتن ارزشها، ریختنِ آبروی مردم است که در قالب غیبت، شکل میگیرد.
روایتی را من از فرمایشات امام صادق تقدیم کنم که حضرت میفرماید: «لا تَغتَبْ فتُغتَبُ». خیلی روایت، روایتِ عجیبی است! امام میفرماید هیچگاه غیبتِ کسی را مکن که غیبتت را خواهند کرد. بدی کردی، به بدی گرفتار خواهی شد. قطعاً انسانها از غیبت کردنِ آنها ناراحت میشوند. شما یک انسان عاقل و منصفی را پیدا نمیکنید که دوست داشته باشد غیبتش کنند. پس همانگونه که ما نمیپسندیم غیبتمان کنند، غیبت دیگران را هم نپسندیم و انجام ندهیم.
حضرت فرمود: «ولا تَحفِرْ لِأخِيكَ حُفرَةً فَتَقَعَ فيها» برای برادرِ دینیِ خودت چاه مَکَن که خودت در آن میافتی:
چاه مَکَن بهر کسی، اول خودت دوم کسی. این ضربالمثل، برگرفته از همین روایت است. امام میفرماید حفر چاه اگر برای کسی کردید، ایجاد خطر اگر برای کسی کردید، دام اگر برای کسی گذاشتید، خواستید مچ بگیرید، مچتان را میگیرند؛ آبرو بردید، آبرویتان را میبرند! دنیا، سرای دَکاً دکا است.
ابابصیر خدمت امام صادق آمد. حضرت، پشتِ دستِ ابابصیر را اینگونه گرفتند فرمودند: آقای ابابصیر! به همین اندازه اگر کسی در حقِّ کسی بدی بکند و جبران نکند، نمیمیرد تا آثار آن را مشاهده کند و ببیند. بعد حضرت فرمودند: «فإنَّكَ كما تَدينُ تُدانُ»: شما به هر دستی که بدهید، به همان دست، پس خواهید گرفت و دریافت خواهید کرد.
امیدواریم که انشاءالله خداوند توفیق دوری از این رذیلهی اخلاقی و فاصله گرفتن از این رذیلهی اخلاقی که غیبت است را به همهی ما عنایت بفرماید. والسلام علیکم و رحمةالله و برکاته.