بسم الله الرحمن الرحیم
موضوع بحث ما معرفی شخصیت ممتاز و والای امیرالمومنین در کلام رسول خدا بود، در آن حدیثی که هفت ویژگی برجسته را برای امیرالمومنین نام می‌برند که این‌ها منحصرا در حد اعلای آن در علی بن ابی طالب قرار گرفته است،
ویژگی هفتم، رسول الله فرمود «وَ أَعْظَمُهُمْ عِنْدَ اَللَّهِ مَزِيَّةً»[1] با عظمت ترین انسان از حیث مزیت و جایگاه و موقعیت در عالم اسلام علی بن ابی طالب است، من روایتی را از کتاب یَنابیعُ المَوَدّة، صفحه‌ی 177 که شیخ سلیمان قندوزی نقل می‌کند و در کتاب مناقب از سعید بن جبیر و از ابن عباس نقل شده است که این‌ها از مصادر اهل سنت است، در یک حدیثی رسول خدا فرمود، یا علی، این‌ها جزو امتیازات علی بن ابی طالب است، «وَ أَعْظَمُهُمْ عِنْدَ اَللَّهِ مَزِيَّةً» این مزایایی که در علی بن ابی طالب است در کلام پیامبر ما در دیگران به این اندازه مشاهده نمی کنیم. «يَا عَلِيُّ أَنْتَ صَاحِبُ حَوْضِي»[2] یا علی شما صاحب حوض کوثر هستید، ورودی انسان‌ها به بهشت باید از کنار حوض کوثر عبور کنند و عدالت کننده و مدیریت حوض کوثر تحت نظر شما است «وَ صَاحِبُ لِوَائِي» صاحب پرچم ما شما هستید «وَ حَبِيبُ قَلْبِي» و حبیب قلب من و محبوب من شما هستید «و وصی» و وصی من شما هستید «وَ وَارِثُ عِلْمِي» وارث علم و دانش من ای علی تو هستی «وَ أَنْتَ مُسْتَوْدَعُ مَوَارِيثِ اَلْأَنْبِيَاءِ من قبلی» شما وارث علوم انبیا قبل از من هستید «وَ أَنْتَ أَمِينُ اَللَّهِ فِي أَرْضِهِ» شما امین خدا هستید و روی زمین امین خدا شما هستید «وَ أَنْتَ حُجَّةُ اَللَّهِ عَلَى بَرِيَّتِهِ» حجه خدا بر بندگان الهی شما هستید «وَ أَنْتَ رُكْنُ اَلْإِيمَانِ و عمود الاسلام» اساس ایمان و عمود اسلام شما هستید. اسلام عمودش علی است اسلام ایمان رکن اش علی است «وَ أَنْتَ مِصْبَاحُ اَلدُّجَى» شما چراغ در تاریکی‌ها هستید، هرکسی به دنبال شما گام بردارد در مسیر ظلالت و گمراهی قرار نخواهد گرفت «وَ أَنْتَ مَنَارُ اَلْهُدَى» نورانیت در مسیر هدایت هستید «وَ أَنْتَ اَلْعَلَمُ اَلْمَرْفُوعُ لِأَهْلِ اَلدُّنْيَا» شما آن علم برافراشته شده و آن نشان مشخص شده برای نجات مردم دنیا شما هستید که کسانی که به دنبال شما گام برمی دارند و راه شما را می‌پیمایند در مسیر ضلالت قرار نخواهند گرفت «یا علی مَنْ تَبِعَكَ نَجَا» هرکسی از شما تبعیت کند قطعا نجات پیدا می‌کند «وَ مَنْ تَخَلَّفَ عَنْكَ هَلَكَ» هرکسی از شما تخلف گزید قطعا هلاک خواهد شد، «وَ أَنْتَ اَلطَّرِيقُ اَلْوَاضِحُ» راه روشن و آشکار در هدایت شما هستید «وَ أَنْتَ اَلصِّرَاطُ اَلْمُسْتَقِيمُ» صراط مستقیم شما هستید. این‌ها تعابیر رسول الله است، عرض کردم روایت در مصادر اهل سنت و راویان اهل سنت نقل کردند «وَ أَنْتَ قَائِدُ اَلْغُرِّ اَلْمُحَجَّلِينَ» نشانه و پیشگام و اسوه انسان‌های پارسا و متقی شما هستید «وَ أَنْتَ يَعْسُوبُ اَلْمُؤْمِنِينَ» یعسوب مومنین شما هستید، یعسوب به آن زنبوری می‌گوید که در کندو مدیریت و کنترل می‌کند ورود زنبورها را که اندوخته‌های این‌ها از شهد و گیاهان اندوخته‌های مسموم نباشد، امیر المومنین در قیامت یعسوب است و کنترل می‌کند انسان‌ها را در ورود به بهشت «وَ أَنْتَ مَوْلَى مَنْ أَنَا مَوْلاَهُ» شما مولای کسی هستید که من مولی او هستم «وَ أَنَا مَوْلَى كُلِّ مُؤْمِنٍ وَ مُؤْمِنَةٍ» و من هم مولای هر مرد مومن و زن مومنه هستم. تا اینجا داشته باشید. اگرچه جز به جز این جملات نورانی پیامبر باید ساعت‌ها پیرامون آن صحبت کرد تا اینکه رسید به اینجا که حدود 21 فضیلت پیامبر در این روایت نام می‌برند، حضرت فرمود «لاَ يُحِبُّكَ إِلاَّ طَاهِرُ اَلْوِلاَدَةِ» ای علی دوست نمی دارد مگر کسی که ولادتی پاک دارد و ولادتی طاهر دارد «وَ لاَ يُبْغِضُكَ إِلاَّ خَبِيثُ اَلْوِلاَدَةِ» دشمنی با شما نمی کند مگر کسی که در ولادت او خباثت یا ناپاکی ای اتفاق افتاده باشد. جمله ای را ابن ابی الحدید معتزلی نقل می‌کند، از برگرفته از همین سخن رسول الله، ابن ابی الحدید می‌گوید که از علمای بزرگ اهل سنت است و عالم معتزلی است می‌گوید ما هرگاه می‌خواستیم حلال زاده بودن یا ناپاکی کسی را بفهمیم او را با محبت علی بن ابی طالب محک می‌زدیم و بعد ابن ابی الحدید استناد می‌کند به همین سخن پیامبر که رسول الله فرمود علی را دوست نمی دارد مگر انسان هایی که ولادتی پاکیزه دارند و علی را دشمن نمی دارد مگر اینکه ولادتی ناپاک دارند. ابن ابی الحدید می‌گوید ما با مردم که روبرو می‌شدیم، سوال می‌کردیم که شما علی بن ابی طالب را دوست می‌دارید یا دشمن آن هایی که اظهار می‌کردند که ما علی را دوست می‌داریم ولادت او ولادت پاکیزه بود و آن هایی که عداوت و کینه و دشمنی با علی داشتند می‌گفتیم که در ولادت خود بررسی کنید و بیاندیشید که این ولادت ولادتی خبیث است ما امروز می‌بینیم که حتی در جوامع بشری افرادی را که حتی مسلمان نیستند، ولی نام امیرالمومنین که می‌آید در برابر نام امیرالمومنین عشق می‌ورزند من موارد فراوانی از عزیزان اهل سنت را دیده ام که در عشق ورزیدن به امیرالمومنین گاهی اوقات از ما شیعیان کوشا و جدی تر هستند. استادی از الازهر مصر را من در حج دیدم که گفت خدا دو پسر به من داده است و هر دو پسرم را به عشق علی بن ابی طالب استاد اهل سنت بود بنا فرزندان علی نام گذاری کرده ام و فرزند اولم به نام فرزند اول علی، حسن و کنیه اش ابومحمد و فرزند دوم را به نام فرزند دوم علی، حسین و کنیه ابوعبدالله گذاشته ام. این عشقی است که خدا در دل انسان‌های پاک قرار داده است، حتی مسیحی جرجرداق می‌شود و عشق می‌ورزد به علی بن ابی طالب، لذا پیامبر فرمود علی را دشمن نمی دارد مگر کسانی که با او مبغض و با علی بن ابی طالب دشمن هستند. در ادامه‌ی حدیث پیامبر می‌فرماید «وَ مَا عَرَجَ بِي رَبِّي عَزَّ وَ جَلَّ إِلَى اَلسَّمَاءِ» در آن عروج من به آسمان و سیر ملکوتی «وَ كَلَّمَنِي رَبِّي إِلاَّ قَالَ» خدا وقتی با من سخن گفت فرمود «يَا مُحَمَّدُ أَقْرِئْ عَلِيّاً مِنِّي اَلسَّلاَمَ» پیامبر می‌فرماید در هر سفر آسمانی و در هر معراجی که رفتم خدا به من این را فرمود، محمد سلام علی را از طرف من برسان، «وَ عَرِّفْهُ» و به او بگو «أَنَّهُ إِمَامُ أَوْلِيَائِي» او پیشوای اولیا است «وَ نُورُ أَهْلِ طَاعَتِي» و نور اهل طاعت من است «فَهَنِيئاً لَكَ يَا عَلِيُّ هَذِهِ اَلْكَرَامَةُ» بر علی گوارا باد این کرامت و بزرگواری.
این در شخصیت علی بن ابی طالب از نظر مزیت بود، این حدیث را از رسول خدا اشاره کنم که گرچه روایت و راوی علی بن موسی الرضا است که آقا امام رضا می‌فرمایند پیامبر در یک صحبتی به علی بن ابی طالب فرمود یا علی خدا به شما سه فضیلت را مرحمت کرده است که به من پیامبر هم این فضیلت‌ها داده نشده است، حضرت علی علیه السلام سوال کردند که این سه فضیلت چیست؟ پیامبر فرمود یا علی شما اولا پدر عیالی مثل من دارید، بهترین پدر عیال عالم متعلق به شماست و دوم اینکه همسری چون فاطمه‌ی زهرا دارید که بهترین بانوی عالم است و سیده النساءالعالمین همسر شماست و سوم «اَلْحَسَنِ وَ اَلْحُسَيْنِ سَيِّدَيْ شَبَابِ أَهْلِ اَلْجَنَّةِ»[3] دو آقای جوانان بهشت حسن و حسین فرزندان شما هستند مجموع این‌ها یعنی بهترین پدرعیال و بهترین همسر و بهترین فرزندان در نظام خلقت جمع شده در شخصیت علی بن ابی طالب است، سخن در این مقام در مزیت و جایگاه و امتیازات امیرالمومنین بسیار فراوان است به همین اندازه اکتفا می‌کنم امیدواریم که ان شاء الله بتوانیم در تبعیت از این امام همام و پیشوای پرهیزکاران در این فرصت‌های باقی مانده زندگی شیعه و پیروی و ارادتمند شایسته ای باشیم.
[1] بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار علیهم السلام، جلد ۳۱, صفحه ۳۳۰
[2] بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار علیهم السلام، جلد ۳۸, صفحه ۱۰۰
[3] من لا يحضره الفقيه، جلد ۲, صفحه ۶۰۲
